Anijet e rojes bregdetare greke hapën zjarr ndaj një anijeje mallrash që lundronte në ujërat ndërkombëtare në Detin Egje, duke përshkallëzuar tensionet me Turqinë që janë rritur javët e fundit.
Nuk pati viktima nga të shtënat 11 milje detare (20 km) në jugperëndim të ishullit turk të Bozcaada të shtunën, tha një deklaratë e rojes bregdetare turke.
Pas “zjarrit ngacmues” nga dy anije greke, dy anije të rojes bregdetare turke shkuan në zonë dhe varkat greke u larguan, shtoi ai.
Roja bregdetare greke konfirmoi se gjuajti “të shtëna paralajmëruese” në një anije që “lëvizte në mënyrë të dyshimtë” në ujërat territoriale greke pranë ishullit Lesbos.
Kapiteni i anijes së mallrave refuzoi të lejonte një inspektim dhe më vonë u shoqërua në ujërat e afërta turke, thanë zyrtarët e rojes bregdetare greke, duke theksuar se ata informuan autoritetet detare në Turqi për incidentin.
Zona është e njohur për shumë anije që sjellin emigrantë nga Turqia në vendet e Bashkimit Evropian, Greqi dhe Itali. Roja bregdetare greke thotë se kontrollon rregullisht anijet që sillen në mënyrë të dyshimtë në Egje.
Mosmarrëveshja
Vendet fqinje janë përfshirë në mosmarrëveshje për dekada dhe fërkimet janë rritur në javët e fundit, me të dyja palët që pretendojnë shkelje të hapësirës ajrore. Zyrtarët grekë kanë ngritur shqetësime për një tjetër shpërthim konflikti në Evropë pas luftës së Rusisë në Ukrainë.
Ankaraja ka akuzuar Athinën për “pushtimin” e disa ishujve të Egjeut dhe për ngacmimin e avionëve turq me sistemet e mbrojtjes S-300 të prodhimit rus të stacionuar atje. Athina i mohon pretendimet.
Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan ka paralajmëruar Greqinë se do të paguajë një “çmim të rëndë” nëse vazhdon të ngacmojë avionët luftarakë turq mbi Egje dhe lë të kuptohet për veprime ushtarake.
Greqia thotë se duhet të mbrojë ishujt e saj lindorë, duke përfshirë pikat e nxehta turistike Rodos dhe Kos, të cilat janë shumë më afër Turqisë sesa me kontinentin grek, kundër fqinjit të saj më të madh dhe më të fortë ushtarakisht.
Kryeministri grek Kyriakos Mitsotakis tha të dielën se ai mbetet i hapur për një takim me Erdogan.
“Unë i konsideroj të papranueshme deklaratat e fundit të presidentit turk. Megjithatë, ne do të përpiqemi t’i mbajmë gjithmonë të hapura kanalet e komunikimit”, tha Mitsotakis, duke shtuar se një samit jozyrtar i BE-së në fillim të tetorit në Pragë mund të jetë një shans që kjo të ndodhë.
“Mos respektimi i rregullave”
Pamjet video të së shtunës supozohet se tregojnë një anije të rojes bregdetare greke së bashku me anijen e mallrave të Anadollit teksa dëgjohet zhurma e rreth një duzinë të shtëna armësh. Një anëtar i ekuipazhit flet në turqisht, duke thënë se ata po sulmohen nga roja bregdetare greke.
Videoja, e cila u publikua nga roja bregdetare turke dhe duket se është filmuar në një telefon celular, tregon atë që duket të jetë një vrimë plumbi në një dritare dhe në tavanin e urës së anijes së ngarkesave.
Deklarata turke tha se të shtënat me armë ishin “në mospërfillje të rregullave të së drejtës ndërkombëtare”. 18 anëtarët e ekuipazhit të Anatolian përbëheshin nga gjashtë egjiptianë, katër somalezë, pesë azerbajxhanë dhe tre turq.
Një prokuror turk urdhëroi një hetim. Vendi ka protestuar gjithashtu te autoritetet greke, me Ankaranë që kërkon një hetim dhe shpjegim të shpejtë.
Anadolli u ankorua të dielën në ngushticën e Dardaneleve në brigjet turke, njoftoi agjencia shtetërore e lajmeve Anadolu.
Javën e kaluar, qeveria greke i shkroi letra NATO-s, BE-së dhe Kombeve të Bashkuara, duke u kërkuar atyre që të dënojnë zyrtarisht bisedat gjithnjë e më agresive nga zyrtarët turq dhe duke sugjeruar se tensionet mund të përshkallëzohen në konflikt të hapur.
Ministri i Jashtëm grek, Nikos Dendias tha se sjellja e Turqisë, gjithashtu një anëtare e NATO-s, rrezikonte “një situatë të ngjashme me atë që po shpaloset aktualisht në një pjesë tjetër të kontinentit tonë”, duke iu referuar luftës në Ukrainë.
